Thủ tướng Nhật Bản nói lời xin lỗi

Tại buổi lễ được tổ chức tòa thị chính Nippon Budokan ở thủ đô Tokyo còn có sự tham dự của Nhật hoàng Akihito, Hoàng hậu Michiko, 1.800 quan chức chính phủ và khoảng 5.400 người là thân nhân những người bị thiệt mạng trong chiến tranh.Trong bài phát biểu, Thủ tướng Kan nhấn mạnh: "Trong thời kỳ Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản đã gây ra những tổn thất to lớn về vật chất và đau thương đối với người dân của các nước châu Á. Tôi rất lấy làm tiếc về điều đó và xin gửi lời chia buồn tới những gia đình có người thiệt mạng trong chiến tranh, đồng thời cam kết Nhật Bản sẽ nỗ lực hết sức để củng cố nền hòa bình vĩnh cửu trên toàn thế giới”.

Sau bài phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản, những người tham gia buổi lễ đã giành một phút mặc niệm cho khoảng 3 triệu người Nhật đã chết trong chiến tranh. Phát biểu tại buổi lễ, Nhật hoàng Akihito bày tỏ hy vọng "nỗi kinh hoàng của chiến tranh" sẽ không bao giờ lặp lại và tỏ lòng tôn kính đối với những người đã ngã xuống nơi chiến trường, cũng như những người dân vô tội đã bị chiến tranh cướp đi mạng sống.

Trước khi tham gia vào buổi lễ, Thủ tướng Nhật Bản đã tới thăm và đặt vòng hoa tại nghĩa trang quốc gia đểtưởng niệmnhững binh sĩ Nhật Bản đã chết trong chiến tranh. Năm nay, Thủ tướng Kan cùng với các thành viên của chính phủ Nhật Bản đã không tới thăm đền Yasukuni. Đây là lần đầu tiên trong 20 năm qua, nội các Nhật Bản không đến thăm ngôi đền gây ra nhiều tranh cãi này. Trong khi đó, các thành viên của phe đối lập vẫn đến thăm, trong đó có lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do Sadakazu Tanigaki và cựu Thủ tướng Shinzo Abe.

Trong số 2,5 triệu binh sĩ được thờ phụng ở đây có cả những tội phạm chiến tranh như cựu thủ tướng Nhật Hideki Tojo. Đây là người được quy kết chịu trách nhiệm cho cuộc tấn công của Nhật vào cảng Trân Châu, Mỹ trong chiến tranh thế giới II. Ông ta bị hành quyết năm 1948. Trong ít nhất một phần tư thế kỷ qua, lãnh đạo Nhật Bản luôn dành ngày kỷ niệm Thế chiến II để viếng thăm ngôi đền tranh cãi này. Các lần đến thăm đền của thủ tướng Nhật dù với tư cách cá nhân hay nhà nước đều luôn bị các nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên kịch liệt phản đối.

Trước đó, ngày 9-8, Thủ tướng Nhật Bản đã bày tỏ lời xin lỗi Hàn Quốc về thời gian Nhật Bản thiết lập sự chiếm đóng trên bán đảo Triều Tiên.  Ông Kan đã bày tỏ rất lấy làm tiếc về những nỗi đau và tổn thất to lớn trong thời gian Nhật Bản chiếm đóng bán đảo Triều Tiên (từ ngày 29-8-1910 đến năm 1945). Tuyên bố trên được đưa ra khi Hàn Quốc đang chuẩn bị các hoạt động kỷ niệm ngày thoát khỏi sự chiếm đóng của Nhật Bản (15-8-1945).

Ngay trong ngày 15-8, Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak nói rằng lịch sử không bị lãng quên nhưng lời xin lỗi của Thủ tướng Nhật Bảnđã đánh dấu sự tiến triển.

Cách đây 65 năm, Nhật Hoàng Hirohito khi đó đã có bài phát biểu trên Đài tiếng nói quốc gia Nhật Bản, thừa nhận nước này không còn khả năng tiếp tục cuộc chiến và buộc phải chấp nhận đầu hàng vô điều kiện quân đồng minh. Nhật Bản lấy ngày 15-8 hàng năm là ngày kỷ niệm Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.