Cựu Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice

Ngày 16-4 vừa qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã quyết định công bố các tài liệu mô tả chi tiết các kỹ thuật tra tấn tàn bạo được Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) sử dụng trong các nhà tù bí mật của mình thời Tổng thống Bush cầm quyền. Theo tờ New York Times, trong vài chục trang giấy, những kỹ thuật để lấy thông tin từ các nghi can khủng bố được đưa ra chi tiết như việc bắt các nghi can cởi hết quần áo, giội nước lạnh vào người, không cho ngủ 11 ngày liên tiếp, đặt nghi can vào trong các thùng tối chật hẹp rồi cho côn trùng vào để gây sợ hãi, tát vào mặt, trấn nước để bức cung...

Tờ New York Times trích biên bản cho hay Khalid Sheikh Mohammed, kẻ tự nhận đã lên kế hoạch các cuộc tấn công vụ 9-11-2001, đã bị tra khảo bằng biện pháp "đi tàu ngầm", tức cho nghi phạm gần chết ngạt dưới nước, tới 183 lần. Một nghi phạm khác, Abu Zubaydah, thì bị tra khảo kiểu này 83 lần. Hai tù nhân này còn bị tra tấn bằng nhiều hình thức khác như không cho ngủ nhiều ngày bằng cách ép nghe nhạc sôi động với âm thanh cực lớn, bị lột hết quần áo giam trong phòng lạnh, bị cùm trong tư thế đứng nhiều ngày và bị quăng quật vào tường…

Ông Obama giải thích rằng ông không có lựa chọn nào khác là công bố biên bản các chi tiết về kỹ thuật tra khảo mà ông cho là tra tấn dã man. Tuy nhiên, ông nói CIA dù có lỗi song vẫn đóng vai trò chủ chốt trong việc bảo vệ nước Mỹ. Nhà lãnh đạo này cũng hứa sẽ không truy tố nói các điệp viên CIA từng dùng những biện pháp thẩm vấn mạnh tay đối với các nghi phạm khủng bố trong thời W. Bush làm Tổng thống. Tuy nhiên, ông Obama đã bị các tổ chức nhân quyền và quan chức LHQ chỉ trích. Những tổ chức này cho rằng cần truy tố trách nhiệm với các cá nhân trong CIA nhằm để phòng tránh lạm dụng hình thức tra tấn trong tương lai.

Hình thức thẩm vấn “đi tầu ngầm” bắt nguồn từ Tây Ban Nha từ nhiều thế kỷ trước. Nạn nhân bị cột vào một tấm ván, đầu thấp hơn chân, sau đó bị đổ nước vào miệng. Nạn nhân sẽ cảm thấy nghẹn và ngạt thở. Có trường hợp đầu nạn nhân bị trùm một tấm vải hoặc túi nilông để khi đổ nước làm tăng cảm giác ngạt thở. Trong một số trường hợp khác, đầu nạn nhân bị nhúng ngập vào thùng nước.

Khi dư luận Mỹ đang tranh cãi về việc Tổng thống Obama công bố những tài liệu tra tấn, thì ngày 22-4, Uỷ ban Tình báo Thượng viện Mỹ tiếp tục công bố một tài liệu mật liên quan đến những kỹ thuật tra khảo của CIA. Chi tiết gây chấn động là cựu Ngoại trưởng Condoleezza Rice chính là người phê chuẩn biện pháp dìm nước (“đi tàu ngầm”) để thẩm vấn tù nhân.Cụ thể, tháng 5-2002, cố vấn an ninh của Tổng thống Bush là bà Rice cùng Bộ trưởng Tư pháp John Ashcroft, cố vấn Nhà Trắng Alberto Gonzales đã gặp lãnh đạo CIA tại Nhà Trắng để bàn thảo về việc sử dụng hình thức dìm nước để tra khảo phạm nhân.

Mặc dù trong cuộc họp có những ý kiến phản đối nhưng bà Rice vẫn ký phê duyệt kỹ thuật tra tấn “đi tàu ngầm”hồi tháng7-2002và sau đó gửi cho Giám đốc CIA khi ấy làôngGeorge Tenet. Vài ngày sau khi tài liệu có chữ ký của bà Rice được gửi đi, Bộ Tư pháp Mỹ nhanh chóng thông qua biện pháp tra khảo này trong một tài liệu mật ngày 1-8-2002.Những thông tin vừa được tiết lộ hoàn toàn trái ngược với những phát biểu của bà Rice trước đó tại cuộc họp về chương trình thẩm vấn của CIA tại Uỷ ban Quân vụ Thượng viện rằng, bà hoàn toàn không hay biết gì về nội dung chương trình này…

Hiện vụ bê bối tra tấn tù nhân của các điệp viên CIA đang tiếp tục là chủ đề nóng hổi trên các phương tiện truyền thông Mỹ. Đang có rất nhiều người lên tiếng kêu gọi mở một cuộc điều tra toàn diện, với các cáo buộc sẽ được đưa ra để chống lại bất kỳ người nào phạm vào các hành động tra tấn nhân danh nước Mỹ.